اهمیت منتورشیپ (هدایتگری) در کارآموزی

سوالاتی وجود دارد که ذهن اکثر جوانان بخصوص دانشجویان را به خود مشغول کرده از جمله اینکه رشته تحصیلی آنها تا چه اندازه برای جامعه مفید است؟ اینکه با گرفتن مدرک تا چند درصد احتمال شاغل شدن در زمینه مرتبط برای شخص فراهم میشود؟  آیا دانشگاه برای این هدف کافیست؟! و یا نیاز به کسب مهارت هایی جانبی نیز هست؟ آن مهارت ها کدامند؟ و از کجا میتوان آنها را کسب کرد؟

برای پاسخ دادن بهتر است که بحث را از اینجا شروع کنیم که به طور یقین هدف و چشم‌انداز اصلی آموزشهای عالی و آکادمیک صرفاً ترویج و ترقی علم نیست؛ چرا که چرخه های اقتصاد باید به دست همین دانشجویان بچرخد تا بتوانند نیازهای جامعه را برآورده کنند. پس نیاز است در این جهت نیز آموزش هایی کاربردی ببینند.
همانطور که میدانید آنچه که فعالان بازار در هر زمینه‌ای درحال دست و پنجه نرم کردن با آن هستند، تنها آن چیزهایی نیست که در فضاهای دانشگاهی و آکادمیک به دانشجویان آموزش میدهند. عموماً دانشگاه در جهت تعلیم علم صرف به معنی science قدم بر میدارد و وظیفه دوم یعنی ساختن فردِ مستعد برای ورود به بازار کار، با مهارت های مورد نیاز را به خودِ مشاغل محول میکند.

از این رو خود مشاغل و مدیران برای رفع این کمبود تاحدی در صدد بر آمدند و از ابزارهایی استفاده کردند تا نیروی جوان را به سمت بازار کار خود هدایت کنند.

باید بدانیم آن نوع  کارآموزی که از سمت دانشگاه انجام میشود، با آن کارآموزی که در بازار کار است متفاوت است.

کارآموزی

در کارآموزی عموماً صاحبان کسب و کارها به درخواست موسسات آموزشی و دانشگاه ها فرصت های آموزشی در اختیار دانشجویان قرار میدهند اما نه به صورت کلاس درس بلکه به صورت حضور در محل کارگاه ها و شرکت ها.

به طور کلی هدف این است که دانشجو هرچه بیشتر فضای کار را به طور ملموس‌تری تجربه کند.

این روند به دو دسته آموزش حضوری و غیر حضوری قابل تقسیم است چراکه در مرحله اول شاید به دلایلی لازم باشد آموزش های مقدماتی به صورت غیر حضوری و حتی خودآموز در اختیار دانشجو یا هنرجو قرار بگیرد. از جمله این دلائل میتوان همه‌گیر شدن بیماری‌هایی امثال ویروس کرونا را نام برد که در سالهایی اخیر به شکل جدی کسب و کارها را دست‌خوش تغییر کرد.

وقتی که کارآموز برخی اطلاعات اولیه را فراگرفت، آن وقت لازم است که در محل کار حاضر شود و تحت تعلیم مستقیم مربیان و اساتید خبره قرار گیرد.( از این روش به عنوان منتورشیپ یاد میشود و در ادامه مقاله بیشتر با آن آشنا خواهید شد.)

لازم به ذکر است که در این کارآموزی تمرکز بر آموزش است نه پیشبرد کارهای اصلی مجموعه. به این معنی که نباید به کارآموز وظایف کارمندان محول شود مگر اینکه خود کارآموز مایل به این امر باشد و به درجه ای از مهارت برسد که بشود برای کسب تجربه به صورت محدود کاری را به او محول کرد. اساسا آموزش ها به هدف پر کردن یک فضای شغلی در سازمان، ارائه نمیشود بلکه هدف صرفا یادگیری، کسب تجربه و تغییر دید دانشجویان میباشد تا آنها به افرادی مناسب برای بازار کار تبدیل شوند.

کارورزی

اما در کارورزی کمی تفاوت دارد، تصور کنید شما به یک سازمان رزومه خود را ارسال کرده اید، آن سازمان به شما پیام میدهد که رزومه شما تایید شده و از فردا باید در فلان سمت مشغول به کار شوید. با شنیدن این حرف ذهن شما پر از سوالات بدون جواب میشود.

پس برای بررسی این مورد بهتر است که توافق کنیم اسم آن را کارورزی بگذاریم و بگوییم که کارورزی روشی است که در آن بیشتر تاکید بر تربیت کارمندانی زبده برای استخدام در موقعیت های شغلی موجود است.

به این شکل که در کارورزی از متد هدایتگری (mentorship/mentoring) استفاده میشود و شخص کارورز (mentee) با پشتیبانی مربی خود (mentor) به شکل عملی و موثر وارد کار شده و از شخص خواسته میشود که فعالیت هایی همچون فعالیت های روزمره کسب و کار را عهده دار شود. یعنی تحت نظر و مراقبت مربی خود شروع به انجام دادن آنها کند و کم کم خود را برای پیشبرد اهداف بزرگتر و اصلی کسب و کار آماده سازد و با اهداف شرکت همسو شود.

از آنجایی که در کارورزی هدف اصلی، استخدام شخص است پس مربی علاوه بر مهارت‌های سخت (علم و اطلاعات تخصصی) به دانشجو یا هنرجوی خود مهارت های نرم را نیز آموزش میدهد.

نمونه هایی از مهارت های نرم:

• اخلاق کاری
• مدیریت زمان
• روحیه کار تیمی
• انعطاف پذیری
• توانایی حل مشکل

البته بدیهی است که در این مسیر همراهی دانشجو و مربیِ با تجربه، خود بهترین آموزش محسوب میشود. به علاوه حضور مربی به عنوان مرجعی قابل اتکا برای شخص، باعث کاهش اضطراب و آرامش او میشود.

نکته دیگر تفاوت مربی با سرپرست گروه است. ( گر چه ممکن است در برخی موسسات و شرکتها هر دو این وظایف را یک نفر بر عهده بگیرد)

مربی بر بهبود بخشیدن توانایی ها و مهارت های کارورز تمرکز دارد در کنار اینکه از او انجام فعالیت هایی را هم توقع دارد.

سرپرست در پی پیشبرد کارها و عملی شدن آنها به بهترین وجه ممکن است.

و اینجا نکته اساسی و حائز اهمیت برای سازمان ها تعامل و همکاری مربیان و سرپرستان است، تا هم فعالیت ها به بهترین شکل انجام شوند و هم کارورزان بتوانند تدریجا به شکل مؤثر پا به عرصه فعالیت حرفه ای بگذارند.

سرانجام رفته رفته کار به جایی میرسد که رابطه آنها با مربی به شکل همکار و در نتیجه به دوست ارتقا پیدا میکند که سرعت این فرایند کاملا بستگی به سرعت پیشرفت خود کارورز دارد.

اگر مایل به  کارورزی و استخدام در شرکت کنترل اعداد هستید اینجا کلیک کنید.