MES چیست؟ بررسی اهمیت سیستمهای اجرایی تولید در کارخانجات
عباس وزیری
شناخت و درک سیستمهای اجرایی تولید (MES) که بعضا در ایران به آن سیستمهای مدیریت تولید هم گفته میشود، برای هر مدیری که به دنبال بهینه سازی عملیات خود است، ضروری است تا بتواند از دانش انباشته شده کارشناسان صنعت یا سازمان خود به شکل هدفمند و استاندارد بهره برداری کند. در این مقاله به بررسی مفهوم MES، علت اهمیت داشتن آن میپردازیم.
MES چیست؟
کارخانههای سنتی که تمرکز آنها روی کالاهای فیزیکی و اجزای مادی بود، به سرعت جای خود را به یک چشمانداز صنعتی جهانی و پیچیدهتر میدهند. کلید موفقیت در این شرایط، تنها در توانایی تولید نیست، بلکه در قابلیت مدیریت فرآیندها نهفته است. اینجاست که سیستمهای MES وارد میشوند و از یک ابزار ساده جمعآوری داده به یک سیستم حیاتی برای مدیریت و بهینهسازی کل فرآیند تولید تبدیل میشوند. مفهوم سیستمهای MES که ابتدا در دهه ۱۹۹۰ در آمریکا مطرح شد، به منظور ارائه دیدگاهی کلی و جامع از فرآیند تولید ایجاد شد. در اصل، MES یک سیستم نرمافزاری پویاست که بین سیستم برنامهریزی منابع سازمانی (ERP) و تجهیزاتی که کف کارخانه قرار میگیرند نقش واسط را اجرا میکند. در مقاله زیر این مطلب را به طور کامل توضیح دادهایم:
این سیستم برای نظارت، ردیابی و کنترل فرآیندهای تولید به شکل در لحظه طراحی شده و خلأ بین برنامهریزی و اجرا را پر میکند. هدف MES ایجاد شفافیت در فرآیندهای ارزشآفرین و ایجاد چرخههای کنترل افقی و عمودی است. اما سیستم اجرایی تولید تنها یک ابزار جمعآوری داده نیست؛ بلکه سیستمی جامع است که تضمین میکند فرآیندهای تولید شما به صورت کارآمد، مؤثر و در راستای اهداف کسبوکار و صنعتتان اجرا شوند.
چرا MES مهم است؟
استفاده از قابلیتهای کلیدی MES برای صنایع مختلف از جمله معدن و بخشهای سنگین صنعتی ضروری است. در اینجا چند راهحل اصلی که میتوانند برای حل چالشهای مختلف مفید باشند را معرفی میکنیم:
- دید در لحظه: برخلاف سیستمهای سنتی که اغلب به جمعآوری دادهها به صورت دستی و گزارشهای تأخیری وابسته هستند، MES دادههای لحظهای و شفافیت عملیاتی را فراهم میکند. این بدان معناست که شما میتوانید در هر لحظه از وضعیت کف کارخانه یا سایت معدنی خود مطلع شوید و در اسرع وقت مشکلات را حل کرده و با اتخاذ تصمیمات آگاهانه عملیات خود را بهینه سازی کنید.
- کنترل فرآیند: MES فقط برای ردیابی دادهها نیست؛ بلکه برای کنترل فرآیندها نیز استفاده میشود. این سیستم ابزارهایی برای برنامهریزی دقیق، شناسایی وضعیت، کنترل کیفیت، تحلیل عملکرد و ردیابی مواد فراهم میکند. این قابلیتها به شما امکان میدهند گلوگاهها را شناسایی کرده، ضایعات را کاهش دهید و تخصیص منابع خود را بهینه کنید.
- تضمین کیفیت: با ردیابی لحظهای عیوب از طریق MES و انجام اقدامات اصلاحی در زمان مناسب طبیعتا کیفیت بهتر محصولات، کاهش ضایعات و تطابق با استانداردهای صنعتی را تجربه خواهید کرد.
- بهینهسازی منابع: با ردیابی انواع منابع از جمله ماشینآلات، مواد اولیه و نیروی انسانی، MES به شما کمک میکند تا از منابع بهتر استفاده کنید. این امر باعث افزایش کارایی، کاهش زمان توقف و کاهش هزینههای عملیاتی میشود.
- یکپارچگی: MES به عنوان یک پلتفرم یکپارچهسازی مرکزی عمل میکند که بخشها و سیستمهای مختلف سازمان شما را به هم متصل میکند، سیلوهای داده را از بین میبرد و جریان اطلاعاتی یکپارچهای ایجاد میکند.
- تصمیمگیری بهتر: با ارائه یک دید جامع از دادهها و فرآیندهای تولید، MES شما را قادر میسازد تصمیمات بهتر و آگاهانهتری بگیرید. دیگر نیازی به اتکا به حدس و گمان نیست، زیرا MES دادهها و تحلیلهای قابل اعتماد را در اختیار شما میگذارد.
- پایهای برای تحول دیجیتال: MES یک بخش اساسی در حرکت به سمت معدن یا کارخانه هوشمند است. این سیستم به عنوان "ستون فقرات" برای یکپارچهسازی اطلاعات عمل میکند و سیستمهای عملیاتی و سطح بالاتر را به هم متصل میسازد و به تحقق مزایای کارخانه هوشمند کمک میکند.
- حرکت به سمت معدن دیجیتال: در دنیای امروز، حرکت به سمت دیجیتالی شدن برای شرکتهایی که میخواهند در بازار رقابتی باقی بمانند ضروری است. MES به عنوان "ستون فقرات" معدن یا کارخانه دیجیتال عمل میکند و سطح عملیاتی را به زیرساختهای گستردهتر IT متصل میکند.
گام بعدی
گام بعدی برای پیادهسازی سیستم اجرایی تولید (MES)، برنامهریزی و بررسی زیرساختهاست. وقت آن رسیده است که با روشهای قدیمی خداحافظی کنید! تیمهای ما در اختیار شماست تا به شما کمک کنند که یک سیستم MES حرفهای و متناسب با نیازهای خاص مجموعه خودتان پیادهسازی کنید. کافیست با ما تماس بگیرید تا به سادهترین شکل ممکن، همه پروسه را برای شما توضیح دهیم و در آینده بسیار نزدیک آنها را در مجموعه خود پیاده سازی کنید.