تجزیه و تحلیل رفتار کاربران با نقشه حرارتی (Heatmap)
عباس وزیری
تحلیل دقیق رفتار کاربر در وب‌سایت به شما کمک می‌کند بفهمید چه مواردی برای کاربران جذاب‌تر بوده و چه مواردی باعث شده آن‌ها سایت را ترک کنند و به طور کل چگونه با محتوای شما تعامل دارند. با به دست آوردن چنین اطلاعاتی، می‌توانید به بهبود تجربه کاربری، تولید محتوای هدفمند و مطابق با نیاز و علاقه کاربران و اصلاح مراحل سفر مشتری (Customer Journey) دست پیدا کنید.
ابزارهای مختلفی برای بررسی رفتار کاربران در وب سایت وجود دارد. در این وبلاگ قصد داریم یکی از با ارزش‌ترین ابزارهای بررسی رفتار کاربران در وب سایت‌ها را به شما معرفی کنیم.
نقشه حرارتی (Heatmap) چیست؟
نقشه‌های حرارتی نمایشی بصری از رفتار کاربر هستند که از پوشش‌های رنگی استفاده می‌کند تا نشان دهد افراد در چه قسمت‌هایی به طور فعال درگیر هستند و برای نمایش آن از طیف رنگ‌های گرم استفاده می‌کند و جاهایی را که کم مراجعه بوده‌اند، نیز با طیف رنگ‌های خنک نمایش می‌دهد. تجزیه و تحلیل پیشرفته Heatmap با ترکیب هوش مصنوعی و تجزیه و تحلیل دقیق رفتار کاربران منجر به کشف الگوهایی خواهد شد که از چشم انسان پنهان هستند و نتایجی بسیار فراتر از نقشه‌های حرارتی ساده به دست خواهد داد.
انواع نقشه حرارتی (Heatmap)
- هیت مپ کلیک (Click Heatmaps): این نوع از نقشه‌ها نشان می‌دهند که کاربران کجا کلیک می‌کنند، حتی در صورت کلیک روی عناصر غیر قابل کلیک آن را نمایش می‌دهد، تا ایرادات طراحی شناسایی شوند.
- هیت مپ اسکرول (Scroll Heatmaps): میزان اسکرول کاربران را در قسمت‌های مختلف نمایش می‌دهد. تحلیل این دسته از نقشه‌ها به بررسی میزان موثر بودن محل قرارگیری محتوا کمک می‌کند.
- هیت مپ حرکت (Move Heatmaps): این سبک نقشه به طور دقیق حرکت نشانگر ماوس را ردیابی می‌کند که معمولاً با الگوهای مطالعه کاربران مرتبط است.
- هیت مپ توجه (Attention Heatmaps): با استفاده از هوش مصنوعی و فناوری ردیابی چشم، تشخیص می‌دهد که کدام بخش‌های هر صفحه از سایت شما بیشترین تمرکز بصری را جذب می‌کنند.
- هیت مپ مبتنی بر هوش مصنوعی (AI-Driven Heatmaps): با بهره‌گیری از یادگیری ماشین، رفتار کاربران را پیش‌بینی کرده و تحلیل داده‌ها را به‌صورت خودکار انجام می‌دهد.
تنها زمانی که از چنین ابزار‌هایی استفاده می‌کنید می‌توان شما را یک دارنده سایت حرفه‌ای نامید.
ابزارها و فناوری‌ها
برخی از بهترین ابزارها، مانند Hotjar، Crazy Egg و Mouseflow، دارای قابلیت‌های پیشرفته‌ای مانند بازپخش جلسات، یکپارچه سازی تست A/B و تحلیل داده‌ها به‌صورت لحظه‌ای هستند. ما در کنترل اعداد، از این ابزارها در فرآیند توسعه خود استفاده می‌کنیم تا همواره تجربه کاربری (UX) را بهبود بخشیم.
راهنمای استفاده از نقشه حرارتی برای صفحات مختلف وب‌سایت
۱. صفحه اصلی (Homepage)
معیارهای زیر برای صفحه اصلی وب‌سایت بسیار مهم هستند:
- کلیک‌ها و حرکات ماوس: شناسایی نقاط پرتعامل روی بنرها، لوگو و محتوای ویژه.
- عمق اسکرول: بررسی اینکه کاربران تا چه حد در صفحه به طرف پایین اسکرول می‌کنند.
- مدت زمان حضور: اندازه‌گیری میانگین زمان سپری‌شده در صفحه اصلی.
اقدامات پیشنهادی:
- اطمینان حاصل کنید که بخش بالایی صفحه، در امر دعوت به اقدام (CTA) موفق بوده و هدف مدنظر شما را به وضوح نمایش می‌دهد.
- اگر کاربران کمتر اسکرول می‌کنند یا روی عناصر کلیدی کلیک نمی‌کنند، طراحی بنر را بازبینی کنید، چیدمان را ساده‌تر کنید یا محتوای مهم را بالاتر و در دسترس‌تر قرار دهید.
۲. منوی ناوبری (navigation menu)
منوی ناوبری بخش کلیدی وب‌سایت است که به کاربران کمک می‌کند مسیر خود را پیدا کنند. در این بخش، معیارهای مهم شامل موارد زیر هستند:
- توزیع کلیک: بررسی اینکه کدام گزینه‌های منو بیشتر کلیک می‌شوند و کدام یک نادیده گرفته می‌شوند.
- الگوهای حرکت ماوس: نحوه حرکت نشانگر ماوس کاربران روی عناصر موجود در منوی ناوبری.
اقدامات پیشنهادی:
- گزینه‌ها و لینک‌هایی که بیشتر کلیک می‌شوند را به شکلی منطقی و قابل دسترس چینش کنید.
- اگر برخی از گزینه‌های منو کمتر استفاده می‌شوند، می‌توانید جای آن‌ها را تغییر دهید، نامشان را اصلاح کنید یا آن‌ها را با گزینه‌های مشابه ترکیب کنید تا منویی ساده و کارآمد داشته باشید.
۳. صفحات محصول یا خدمات
در این صفحه، می‌توانید به راحتی کاربران را به مشتری تبدیل کنید. اما اگر به معیارهای زیر توجه کنید:
- تعامل با دکمه‌های دعوت به اقدام (CTA): میزان کلیک روی دکمه‌هایی مانند «خرید»، «اطلاعات بیشتر» یا «افزودن به سبد خرید» را بررسی کنید.
- میزان توجه به تصاویر و ویژگی‌ها: ببینید کدام تصویر محصول یا توضیحات بیشترین توجه را جلب می‌کنند. همچنین به فضای خالی (WhiteSpace) در طراحی توجه داشته باشید.
- داده‌های اسکرول و زمان: بررسی کنید که آیا کاربران به اطلاعات کلیدی محصول دست پیدا می‌کنند یا نه؟ و اینکه چقدر در صفحه توقف می‌کنند.
اقدامات پیشنهادی:
- صفحاتی که بیشتر مورد توجه بوده‌اند را می‌توان با افزودن اطلاعات بیشتر درباره محصولات یا محتوای جذاب‌تر تقویت کرد و همچنین با لینک سازی‌های مناسب از آن‌ها برای افزایش بازدید سایر محصولات استفاده کنید.
- اگر دعوت به اقدام (CTA) یا ویژگی‌های مهم محصول کمتر دیده می‌شوند، آن‌ها را به بخش‌های قابل‌مشاهده‌تر صفحه منتقل کنید یا طرح‌های مختلفی را امتحان کنید (مثلاً تغییر رنگ یا محل قرارگیری دکمه‌ها).
۴. صفحات تماس و فرم‌ها
اگر کسب و کار شما خدمات ارائه می‌دهد، این صفحات نقش صفحه محصول را برای شما دارند. بنابراین، به معیارهای زیر توجه کنید:
- تعامل با فیلدها: بررسی کلیک‌ها، میزان تمرکز کاربران روی فیلدها و درصد اقدام برای پر کردن فرم‌ها.
- ایرادات فرم‌ها: شناسایی بخش‌هایی که کاربران قبل از تکمیل فرم در آن‌ها دچار مشکل می‌شوند.
اقدامات پیشنهادی:
- دکمه "ارسال" را برجسته کنید و از متن‌هایی استفاده کنید که باعث اطمینان بیشتر کاربران می‌شود، مانند "حفظ حریم خصوصی".
- اگر داده‌ها نشان می‌دهند که بسیاری از کاربران فرم را نیمه‌کاره رها می‌کنند، طراحی آن را ساده‌تر کنید یا فرم‌های طولانی را به مراحل کوتاه‌تر تقسیم کنید.
۵. صفحات وبلاگ یا محتوا
در یک وب‌سایت تجارت الکترونیک، این صفحات با هدف جلب توجه کاربران به محصولات طراحی می‌شوند. بنابراین معیارهای کلیدی شامل چنین مواردی هستند:
- میزان اسکرول: بررسی اینکه آیا کاربران تا انتهای مقالات را می‌خوانند یا نه.
- تعامل با رسانه‌ها: تحلیل کلیک‌های کاربران روی لینک‌های داخلی، ویدئوها یا تصاویر.
- زمان حضور در صفحه: بررسی مدت زمانی که کاربران با محتوا تعامل دارند و مشغول خواندن آن هستند.
اقدامات پیشنهادی:
- اگر کاربران به تصاویر اصلی یا بخش‌های کلیدی علاقه نشان می‌دهند، می‌توانید در پست‌های بعدی چنین مواردی را برجسته کنید.
- اگر کاربران سریع صفحه را ترک می‌کنند، ساختار محتوا را تغییر دهید؛ متن را به بخش‌های کوتاه‌تر تقسیم کنید، از عنوان‌های فرعی استفاده کنید یا ویدئوهای جذاب اضافه کنید تا توجه کاربران را هر طور شده جلب کنید.
۶. بخش فوتر (پایین صفحه)
فوتر آخرین بخشی است که کاربران با آن مواجه می‌شوند؛ این فرصت نهایی شما برای حفظ تعامل و ارتباط با آن‌هاست. معیارهای مهم شامل موارد زیر هستند:
- کلیک روی لینک‌ها: بررسی میزان تعامل کاربران با لینک‌های شبکه‌های اجتماعی، اطلاعات تماس یا منابع اضافی.
- رسیدن به انتهای صفحه: اطمینان از اینکه کاربران واقعاً تا بخش فوتر اسکرول می‌کنند.
اقدامات پیشنهادی:
- اگر برخی لینک‌ها عملکرد خوبی دارند، می‌توانید از همان سبک در بخش‌های دیگر سایت نیز استفاده کنید.
- فوتر را ساده‌تر کنید و اطلاعات غیرضروری را حذف کنید. در صورتی که لینک‌های مهم نادیده گرفته می‌شوند، آن‌ها را به بخش‌های قابل‌مشاهده‌تر منتقل کنید و به صورت بولد (Bold) نمایش دهید.
در نهایت
تحلیل پیشرفته و دقیق نقشه حرارتی تنها به منظور استفاده از یک ابزار نیست بلکه نگاهی به نوع تفکر و رفتار کاربران است. کنترل اعداد در کنار شماست تا با رمزگشایی از رفتار کاربران یک اپلیکیشن یا وب‌سایت حرفه‌ای در اختیار شما قرار دهد. کافیست ایده خود را با ما در میان بگذارید یا اپلیکیشن و وب‌سایت خود را برای بهتر شدن به ما بسپارید.
